-----------------------------------------------------
Allt for Sjon ‘93
Prom "Pomerania" cumował 5 bm. do przystani w Oxelsundzie w zimowej scenerii – zadymka i zaspy śniegu na brzegu. Następnego dnia rozpoczynała się w Sztokholmie doroczna wystawa jachtowa „Allt for Sjon ‘93” czyli „Wszystko dla morza” (6-14 marca 1993).
Zimowa aura nie przeszkadzała potomkom wikingów myśleć o letnim wypoczynku na wodzie. Codziennie w długich kolejkach, na długo przed otwarciem czekali na bilety. Tutejsza wystawa jest znacznie mniejsza od ekspozycji jachtowych w Dusseldorfie i Hamburgu. Zajmuje cztery hale, które można zwiedzić w ciągu jednego dnia. W sobotę i niedzielę publiczność dopisywała, tak że z najwyższym trudem można się było przeciskać wzdłuż stoisk.
Bywalcom nasuwają się porównania z innymi wystawami. Ta nie posiada numeracji – widocznie istnieje od zarania dziejów szwedzkiego żeglarstwa. Publiczność i dziennikarzy nie epatuje się liczbami: liczbą zwiedzających, wystawców i metrów kwadratowych powierzchni – widocznie nie trzeba, każdy widzi co jest. Uderza ogromna ilość niemowlaków i dzieci w wózkach spacerowych. „To przez oszczędność” – złośliwie komentuje jeden z „polskich Szwedów” – „oszczędzają na opiekunce do dziecka”. Widać wiele inwalidzkich wózków. Zaobserwowałem, że codziennie dużym samochodem przywożono starszego, skromnie wyglądającego pana, który całymi dniami kontemplował wystawę. Przesuwały się też grupy młodzieży z plecakami – wyglądały jak szkolne klasy, ale bez wychowawców.
Brak tego, co zauważa się na wystawach niemieckich – atmosfery festynu i święta. Nie ma wędrujących chórów szantowych, piwo nie leje się strumieniami, a wystawowe restauracje świecą pustkami. Może jest to rzeczywiście objaw kryzysu, o którym wszyscy tu mówią – a może inna jest psychika tego narodu, na co często zwracają uwagę tutejsi Polacy. Na wystawie niewiele się też kupuje. Rzeczywiście, morze i sprawy żeglarskie są w Szwecji częścią codzienności. Podobno, gdy ktoś w tutejszym parlamencie proponował wprowadzenie stopni dla żeglarzy, spotkał się z ogromnym oburzeniem: „Przecież my, potomkowie wikingów, znajomość żeglarstwa wyssaliśmy z mlekiem matki”. Sprawa upadła. Zapewne takie same są powody tego spokojnego, rzeczowego, zainteresowania wystawą.
Jak na każdej żeglarskiej imprezie handlowej, widać postęp techniki, którego omówienie wymaga oddzielnych łamów. Zwykłych żeglarzy cieszą rozwiązania najprostsze: bosak z końcówką umożliwiającą przewlekanie liny przez ucho na boi, bęben ze sprężyną w środku automatycznie nawijający cumy i szpringi – nigdy się nie zaplączą. Jest też uchwyt do szklanek, który ma zawsze właściwą pozycję, nawet wówczas, gdy jacht jest wywrócony kilem do góry. Specjalna „klamerka” umożliwia szybkie i bez węzłów mocowanie linki odbijacza do sztorm relingu tak dalej, i tak dalej…. Mimo, że wystawa nie jest wielka i ma w zasadzie peryferyjne znaczenie ze względu na odmienne gusty Szwedów (brak np. wystawców hiszpańskich, włoskich, a nawet holenderskich), powinna być atrakcyjna dla polskich producentów. Przejazd promem jest niedrogi, transport jachtów nieskomplikowany, a przewóz wyposażenia własnym jachtem bezpłatny. Bliskość, mniejsza konkurencja oraz kryzys , który tworzy segmenty rynku orientujące się na tańsze wyroby – wszystko to stwarza szczelinę, przez którą można się przecisnąć.
Flaga polska powiewała jednak przy głównym wejściu na wystawę. Stało się to dzięki Krzysztofowi Baranowskiemu. Tu śpieszę wyjaśnić, że nie chodzi o kapitana Krzysztofa Baranowskiego z Warszawy, ale o jego imiennika z ze Sztokholmu. Jest muzykiem, z żegluje jachtem w sztokholmskich szkierach. Pan Baranowski otworzył firmę Balatax HB z zamiarem wejścia w rynkową lukę: oferować sprzęt żeglarski, wyposażenie jachtowe, jachty z Polski i innych krajów „bloku wschodniego”. Działania zaczął od niewielkiego stoiska na „Allt for Sjon”. Dzielnie mu w tym pomagali: syn Rafał, córki Jowita i Zyta, zięć Adam i synowa Anita. I w tej młodzieży (nie tylko państwa Baranowskich) należy pokładać największe nadzieje. Doskonała znajomość języków polskiego i szwedzkiego może być atutem w handlowych kontraktach.
Flaga polska przed głównym wejściem wystawy wisiała zasłużenie – nie tylko z powodu indywidualnych poczynań. Mało kto wie, i tu, i tam, że cała Skandynawia zarzucona jest tysiącami białych łodzi i motorówek ze stoczni w Chojnicach. Na wystawie zajmowały one dużą część jednej z hal – szkoda tylko, że pod obcym znakiem handlowym.
Marian LENZ

===================================================================================================