Rzecznik Praw Obywatelskich                                          Gdańsk, 01.03.2011
Al. Solidarności 77,
00-090 Warszawa
Kopia elektroniczna - biurorzecznika@brpo.gov.pl
Dotyczy: instruktorów żeglarstwa

Zapoznaliśmy się z wystąpieniem prezesa Stowarzyszenia Instruktorów Żeglarstwa HALS, które według statutu jest aktywnym współpracownikiem Polskiego Związku Żeglarskiego, zamieszczonym na stronie internetowej http://hals-sitz.org.pl/pl/rzecznik-praw-obywatelskich-ostatnia-deska-ratunku a skierowanego do RPO.   Stowarzyszenie Armatorów Jachtowych (SAJ) jako organizacja stawiająca sobie za cel poszerzenie swobód i wolności obywatelskiej pod szeroko rozumianym pojęciem „w żeglarstwie” pragnie przedstawić nasze, odrębne stanowisko w sprawie instruktorów żeglarstwa. Przemiany i liberalizacja przepisów dotyczących żeglarstwa następuje według naszego Stowarzyszenia w sposób zbyt wolny, ale jednak zauważalny i znajduje odzwierciedlenie w nowo wydawanych aktach prawnych.
Naszym postulatem jest całkowita dobrowolność w zakresie szkolenia wszystkich użytkowników jachtów żaglowych do długości 24 m na wodach morskich i śródlądowych. W chwili obecnej szereg państw w tym członków UE w sposób podobny kształtuje regulacje prawne w tej kwestii dając możliwość:
- szkolenia i doskonalenia wiedzy w zakresie żeglarstwa na dobrowolnych kursach zapewniających certyfikaty umiejętności nie będących dokumentem obligatoryjnym do prowadzenia jachtu żaglowego;
- uznaje możliwość dokonywania szkoleń rodzinnych na jachtach żaglowych i zdobywanie wiedzy i umiejętności praktycznych w ramach wspólnych rejsów.
Spodziewaliśmy się zmian i rozszerzenia swobody decyzji o formie zdobywania wiedzy w zakresie prowadzenia statków (jachtów) żaglowych używanych do celów turystycznych i rekreacyjnych o długości do 24 m poprzez wprowadzenie nowej ustawy o sporcie. Obligatoryjne nakazy szkolenia oraz zdobywania uprawnień w tym zakresie traktujemy jako nieuzasadnione ograniczenie swobód i wolności obywatelskiej.
Niestety nowa ustawa   z dnia 25 czerwca 2010 o sporcie (dz. U. Nr 127 poz 857) nie spełniła naszych oczekiwań natomiast zapewniła swoimi zapisami pewną liberalizację zagadnień dotyczących szkoleń i zdobywania uprawnień a mianowicie :
- w Art.13 ust 1 określiła zamknięty katalog czterech WYŁACZNYCH uprawnień które posiadają Polskie Związki Sportowe. Wśród tych wyłącznych uprawnień nie są wymienione uprawnienia dotyczące szkolenia,   egzaminowania lub nadawania uprawnień w zakresie żeglarstwa, tym samym ustawa dopuściła możliwość wykonywania tych czynności przez inne podmioty i ich upoważnionych przedstawicieli
- w Ustawie o sporcie poprzez Art. 67 wprowadziła odpowiednie zmiany w Ustawie o żegludze śródlądowej , w której nowy Art. 37a ust. 8 likwiduje monopol właściwego polskiego związku sportowego do prowadzenia egzaminów potwierdzających posiadanie odpowiedniej wiedzy i umiejętności, umożliwiając dokonywanie tej czynności także przez inne „podmioty upoważnione”.
- uznajemy z szacunku do prawa, nawet gdy mamy inne zdanie co do jego prawidłowości - zapis z Art. 37a ust. 13 upoważniający osoby , które posiadają tytuł zawodowy trenera lub instruktora w rozumieniu przepisów ustawy o sporcie. Uważamy , że poprzez wprowadzenie istotnych zmian w polskim prawie dotyczącym żeglarstwa, łamiących monopol i wyłączność   PZŻ i rozszerzających uprawnienia także dla innych „upoważnionych podmiotów” ważne jest aby uprawnienia do szkoleń posiadali trenerzy lub instruktorzy, którzy zdobyli te uprawnienia w nowej sytuacji prawnej, przez co wyrównuje się szansę podmiotów dotychczas uprawnionych i nowych podmiotów, które będą zainteresowane prowadzeniem egzaminów. Istotne jest tutaj włączenie i implementacje w ostatnim okresie szeregu aktów prawnych UE oraz Parlamentu Europejskiego, których znajomość i praktyka powinna być wymagana od nowej kadry szkolącej, a nie była sprawdzona wśród dotychczasowych instruktorów żeglarstwa PZŻ.
Uznajemy zatem wniosek zgłoszony przez Stowarzyszenie HALS jako:
- przedstawiający propozycje niezgodną z aktualnym stanem prawnym;
- zgłaszany i realizowany poprzez równoległe dwustronne kontakty HALS z MSiT w formie niedopuszczonej w Ustawie z dnia 7 lipca 2005 o działalności lobbingowej (Dz. Z 2005 Nr 169 poz 1414 oraz Dz. U. z 2009 Nr 42, poz. 337) ;
- szkodzący wprowadzonej w ustawie o sporcie idei rezygnacji z monopolu jednego związku sportowego i nie uwzględniający interesów innych podmiotów oprócz PZŻ zainteresowanych tym problemem;
- próby przekazania w nowej sytuacji prawnej, pozwoleń i uprawnień starej kadrze szkoleniowej monopolistycznego PZŻ ;
- złożony w oparciu o Art. 37a Ust.9 z chęci podtrzymania monopolistycznego pobierania opłat za przeprowadzanie egzaminów
Wnosimy zatem:
- o odrzucenie zgłoszonego przez Stowarzyszenie HALS wniosku,
- w przypadku wysłuchań i merytorycznych dyskusji nad jego zasadnością włączenia także przedstawicieli   naszego Stowarzyszenia jako jednostki reprezentującej odmienne poglądy.

Za Radę Armatorska SAJ