Calma, calma. Dzisiejszy news jakby nawiązuje do poprzedniego z niedawnego  „tego samego gatunku” – „Dlaczego ?” – link: https://www.kulinski.navsim.pl/art.php?id=4077&page=0 Różnorodność tematyki i punktów oraz azymutów widzenia są uderzające, ale przyznajcie - przyciągające uwagę Czytelników i Skrytoczytaczy SSI. Dziś na przykład, bezpośrednio po poradnikowych newsach o etykiecie, europejskim kluczu kulturowym czy wykwintnej drogiej kolacji w kokpicie jachtu pojawia się jakby prowokacyjne pytanie o najtańsze, ale pożywne menu obiadów na młodzieżowym obozie żeglarskim.

Koleżankę Jessikę namawiam jednak, aby tak apodyktycznie nie przedkładała hasła „płacę to wymagam !” nad nasze skromne  „na swoim za swoje”.

Czytajcie, reagujcie, jak nie możecie się powstrzymać – wieszajcie psy na Gospodarzu SSI.

Zyjcie wiecznie !

Don Jorge

==================================

Pytanie:

Szanowni Koledzy,

długo się wahałam, czy napisać do Panów. Artykuły Kolegi Tadeusza zrobiły na mnie wielkie wrażenie. Potrzebowalibyśmy rady. Razem z mężem planowaliśmy zorganizować stacjonarny obóz żeglarski dla niezamożnej młodzieży z naszego sąsiedziedztwa (nastolatki). Mieszkać będziemy w lokalnej szkole. Na miejscu jest kuchnia - od dość dawna nieużywana, ale według informacji działająca.

Niestety, obóz stanął pod znakiem zapytania po zmianie władzy. Obawiamy się nie tylko drastycznego pogorszenia stanu gospodarki jak w latach 2007-2015, ale też, że wsparcie dla rodzin naszych podopiecznych będzie cofnięte (wypowiedzi Pana Petru, Pani Leszczyny, itp.). W tych rodzinach nie ma żadnych rezerw finansowych, a marzeniem tych dzieci w tych latach, gdy rządziła Platforma, był jeden posiłek do syta dziennie. Ale część z nich nie miała ich. Niestety wszystko wskazuje, że te czasy wrócą.

Wyżywienie obok paliwa stanowi bardzo duży wydatek w kosztach obozu. Te dzieci jedzą jak smoki, na razie nie mamy żadnych perspektyw na pokrycie planowanych wydatków. Czy moglibyśmy prosić Kolegę Tadeusza o radę, jak minimalizować wydatki na jedzenie? Planujemy zabrać 20 dzieci (5 Omeg, jeden ponton z silnikiem). Jak skalkulować stawkę dzienną? A menu?

Wiem że dr inż Lis ma duże doświadczenie w organizacji takich obozów - ale już nie pamiętam w ramach jakiej organizacji.

Proszę uprzejmie o zachowanie moich danych do wiadomości Panów

Pozdrawiam serdecznie.

PS. Szanowny Kapitanie,

Zajmujemy się z mężem tymi dzieciakami, chcąc im przez żeglarstwo pokazać kawałek innego świata.

SSI jest nie do przecenienia. Dziwię się, że tak rzadko piszą tutaj kobiety. Dziękuję za przekazanie maila Koledze Tadeuszowi. Liczę, że odpowie. Mąż jest zachwycony jego poradami technicznymi. Sam jest mechanikiem, ale jak sam mówi - o wielu prostych sztuczkach dowiedział się dopiero teraz.

 

Pozdrawiamy serdecznie, czekamy na odzew Tadeusza.

A.

Odpowiedź:

Szanowna Koleżanko,

Twój list sprawił mi dużą przyjemność. Wróciły wspomnienia leśnych, żeglarskich i zimowych obozów, gdzie często byłem nie tylko wychowawcą, ale też kwatermistrzem. Nie były to bardzo duże zgrupowania – największe nie przekraczało 500 osób.

Ale już nawet takie, w prymitywnych warunkach leśnych pozwala doświadczyć tego, czym jest przemysłowe żywienie nienasyconych głodomorów. Robiłem to przez wiele, wiele lat. Chętnie podzielę się najlepszymi praktykami. Trzeba jednak pamiętać, że między grupą 20-50 osób, a 500 jest bardzo duża różnica zarówno technologii przygotowania posiłków, jak i zaopatrzenia. Dlatego nawiąże do mniejszych grup, które prowadziłem w pallotyńskiej Rodzinie Rodzin.

.

Zacznę od najważniejszego, czyli wyznaczenia granicznej stawki dziennej, której nie powinniśmy przekroczyć. Mimo, że ceny się zmieniają, to jest zawsze jeden niezawodny wskaźnik referencyjny. Jest nim więzienna stawka żywieniowa.

Reguła jest taka: dla zgrupowania 300-500 osób może Pani przyjąć wprost dzienną stawkę więzienną. Dla grupy 20 osobowej – niestety ze względu na mniejsze rabaty wolumenowe musi ją Pani pomnożyć przez 2.

.

Przykładowo, jak przekazała Pani mjr. Ewa Szulc z ZK w Rawiczu, stawka dzienna na jednego osadzonego w I kwartale 2023 wynosiła 5,53 zł. Dzisiaj sądzę że wynosi (korekta inflacyjna) około 8 zł.

Zatem sądzę, że musicie się Państwo liczyć z wydatkiem około 15-16 zł na dziecko (tak jak w domach dziecka), ponieważ rzeczywiście nastolatki jedzą jak smoki.

Oto moje najlepsze praktyki żywieniowe.

1.   Proszę przeczytać poprzednie artykuły w SSI o weckowaniu i kupnie mięsa do wecków bezpośrednio u producenta. To jest około 35-40% ceny najtańszego sklepu

2.   Jeżeli chodzi o wypełniacze typu ryż i kasze – sugeruje aby skontaktować się ze Związkiem Dużych Rodzin. Każda Pani domu, która ma więcej niż piątkę dzieci jest mistrzynią logistyki. Wymiana informacji o przyjaznych hurtowniach i okolicznych gospodarstwach rolnych jest tam tak naturalna jak oddychanie. Proszę nie kupować niczego, co ma rabat mniejszy niż 40-50%. Jeżeli jest inaczej, to znaczy, że jeszcze nie znaleźliście  właściwego źródła zaopatrzenia.

3.   W żywieniu stada trzeba zachować ultra-żelazną dyscyplinę. Żadnych McDonaldów, KFC lub lodów na mieście. To finansowa katastrofa dla budżetu obozu. Całkowicie do uniknięcia.

4.   Lody robimy sami domowym sposobem – można je przyrządzić w warunkach jachtowych, tym bardziej na obozie stacjonarnym. Oczywiście gotuje wachta kuchenna. Proszę pamiętać o Sanepidzie – żartów nie ma, jak coś nie pójdzie, to zamkną Wam obóz. To nie jest groźne, ale w razie wątpliwości warto jest z góry skonsultować niepewne szczegóły. Prawie zawsze można liczyć na pomoc.

5.   Oto istotnie źródła kontroli kosztów i oszczędności:

a.   Pieczywo – jest dużą pozycją w wydatkach. Dlatego najlepiej jest je piec samemu w piekarniku. Nastawiamy je wieczorem do wyrośnięcia, pieczemy rano. Najlepiej każdego dnia. To fajna zabawa dla wachty kuchennej. Chleb pieczony samodzielnie bardzo wysokiej jakości to około 40% ceny najgorszego pieczywa w tanim sklepie. Opcjonalnie kupujemy przesuszony chleb na koniec dnia ze sklepów (50% ceny) – zwłaszcza bułki. Spryskane wodą z piekarnika będą bardzo skutecznie udawały świeże. Niestety kanapki przygotowane z nich na myśl o pływaniu w ciągu dnia będą paskudne – dlatego lepiej jest piec własne pieczywo. Chleb w formie grzanek z piekarnika jest bardzo długo przydatny. Grzanki w kostkach z ziołami nadają się dobrze do zup kremowych z resztek warzyw.

b.   Poza wieprzowiną, która jest najbardziej uniwersalna w weckach i która po przetworzeniu przez masarza daje nam najwięcej kilogramów masy mięsnej w wyrobach na wydaną złotówkę, najtańsze są kurczaki kupowane hurtowo z przemysłowego chowu. Na dziś to cena około 8 zł za kg przy średniej sklepowej 16 zł. Ale to jest bardzo niezdrowe mięso. Trzeba się też pochylić nad wątróbką – dziś 5,5 zł za kg. Przyrządzamy ją tak jak na jachcie, to jest w piekarniku po uprzednim namoczeniu w mleku.

c.    Potrawy mączne są zazwyczaj dużo tańsze niż mięsne – leniwe kluski, pyzy, naleśniki, placki z jabłkiem, itd. Ale generalnie nawet jeżeli jest mięso, to musi być dużo dodatków warzywnych i wypełniaczy skrobiowych – załoga potrzebuje określonej ilości masy suchej – tu żadne cuda jakościowe nie pomogą.

d.   Jednak proszę się nie skusić na ziemniaki pastewne (30 gr./kg) – tego się nie da jeść w sposób nie przetworzony np. w placki ziemniaczane.

e.   Masło jest drogie. Jeżeli możemy kupić tanie tłuste mleko od rolnika (zazwyczaj możemy), to zdecydowanie polecam robienie własnego masła. Jest dużo taniej, maślankę mieszamy z własnoręcznie wyciśniętym sokiem owocowym i wydajemy głodomorom z lodówki. Może być zamrażana z patykami jak sorbety. Mleko zagospodarowujemy na zupy śniadaniowe (powinny być dość gęste – na przykład płatki owsiane lub ryż). Uwaga! Robienie masła ze śmietany 30% opłaci się tylko wtedy jeżeli kupimy ją poniżej 9.50 za litr (grudzień 2023). Co jest zupełnie możliwe.

f.     Mleko w dużych ilościach (kupowane lokalnie w bańkach) zawsze się przyda. Ziemniaki ze skwarkami i ze zsiadłym mlekiem uchodzą za przysmak. To ekstremalnie tanie drugie danie – zmieścimy się poniżej 2.5 na żarłoczną głowę. Jeżeli w upalne dni mamy nadwyżki zsiadłego mleka to robimy własne sery białe.

g.   Latem zaganiamy nasze misie do zbieractwa – głównie jagody i maliny do pierogów i naleśników. Często gospodarz sadu pozwala pozbierać jabłka spadowe – bierzcie, ile zdołacie unieść. To samo dotyczy śliwek i gruszek. Są uniwersalne: można je podawać w piątki z ryżem i cynamonem. Zesmażone np. ze skórką od pomarańczy są doskonałym smarowidłem na chleb. Dżemy ze słoików nie są atrakcyjne cenowo. Jeżeli już to opakowania w wiaderkach 5kg minimum.

h.   Warzywa jeżeli nie kupimy w bliskim gospodarstwie (paliwo) powinniśmy dostać za darmo na koniec dnia w zaprzyjaźnionych lokalnych warzywniakach. Bierzcie chętnie dojrzałe banany – zmiksowane z chudym mlekiem lub kefirem tworzą wysokokaloryczne koktajle.

i.      Zupy (gęste) są bardzo ważne. Na koniec dnia zbieramy po sklepach wszystkie kości, na których jest nawet odrobina mięsa. Jeżeli nie mamy takiego źródła, to kupujemy duży baniak oliwy i ją dodajemy do bulionów.

j.      Również na koniec dnia możemy bardzo tanio kupować pomidory, które nie do końca zniosły upał dnia. Przed włożeniem do garnka trzeba je dobrze zmiksować w malakserze – warto go wziąć z domu na obóz.

k.    Jajka schodzą w każdej ilości na obozach. Trzeba się liczyć z wydatkiem około 90 groszy za sztukę i nie mniej niż 3 jajka na głowę. Do jajecznicy żeby ją rozmnożyć dodajemy cebulę i zasmażkę z mąki. Jeżeli zaczyna być krucho z pieniędzmi to robimy omlety zamiast jajecznicy, aby rozmnożyć masę suchą. Smażymy na mieszance oleju z masłem. Tanio i w smaku akceptowalnie.

l.      Herbata musi być jak najtańsza – sypana ma znacznie bardziej atrakcyjną cenę, niż ta w torebkach. Ale to trzeba sprawdzać – herbata „Minutka” to 4 gr. za torebkę z której da się zrobić pół litra napoju. Tym nie mniej nie marnujemy herbaty. Jeżeli zostanie nam w kotle ze śniadania, to dodajemy cytryny i goździków (wbrew pozorom w hurcie są bardzo tanie) i jako mrożoną podajemy do obiadu. Nie kupujemy gotowych napojów – zrujnują nam budżet. Wystarczy nam woda z cytryną. Można ją trochę osłodzić i schłodzoną rano zabierać w termosach na pływanie.

m. Musimy się wykazać dużą kreatywnością jeżeli chodzi o desery. Można spróbować kupować z wojska batony energetyczne, którym kończy się data ważności. Kupowałem w zeszłym roku chyba po złotówce. Dużo, ale i tak taniej niż w sklepie, a nie brałem ilości hurtowych. Świetnym źródłem tego typu deserów (podobnie jak sosów lub konserw) są laboratoria testujące partie żywności. Na śmietnik trafia tam bardzo dużo takich rzeczy. Zaprzyjaźnijcie się z kierowniczką.

n.   Kreatywne desery to np. płatki owsiane prażone z cukrem i odrobiną masła na patelni. Własne budynie na bazie mąki ziemniaczanej. Browni informatyków w miseczkach z kuchenki mikrofalowej. Dobrze schodzą też w sezonie arbuzy. Ale w większej ilości mogą być źródłem kłopotów żołądkowych – dawkujcie je racjonalnie. Podawane z lodówki są znacznie smaczniejsze.

o.   W gospodarstwach rybackich można często za grosze dostać tzw. bezwymiar. Paprania z taką rybą jest mnóstwo – ale smak niezrównany. Rozważcie poważnie gęstą zupę rybną. Im więcej gatunków w garnku tym lepiej.

6.   Na koniec ostatnia rada trochę z poza tematu. Ponieważ planujecie Państwo rzecz szlachetną, rozważcie zorganizowanie kwesty w ramach Waszej parafii. Jest to duży wysiłek. Muszę wyznać, że kwalifikowane żebractwo pod kościołem było najtrudniejszym zawodem jaki biegle w ciągu dłuższego czasu opanowałem. Kwestowałem na rzecz organizacji „Gaudium Vitae” wspierającej kobiety które się wahały czy zabić własne dziecko. To bardzo trudna praca, wymagająca nieprzeciętnej wytrzymałości fizycznej (zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym) oraz intuicji i błyskawicznego refleksu, aby na przykład bezbłędnie rozpoznać kto w parze która podchodzi do puszki trzyma kasę – on, czy ona, bo to są zupełnie różne otwarcia. Oczywiście nikogo nie udajemy (to znaczy nie identyfikujemy się z żadnych z siedmiu standardów profesjonalnego żebractwa). Po prostu jesteśmy kwestarzami dobrej sprawy przy wsparciu Księdza Proboszcza.

7.   Czasami uda się z dzieciakami (nastolatkami) coś zarobić – w pieniądzach lub barterze – na przykład w ramach sprzątania hurtowni lub magazynów. Ale musi to być bezpieczne.

Jeżeli będziesz  zainteresowana, to spróbuję gdzieś odgrzebać stare jadłospisy. Teraz jak liczę w pamięci złotówko-gramo-kalorię, to wychodzi mi, że może zawyżyłem tę stawkę i wystarczyłoby 10-11 zł na obfite trzy posiłki – ale trzeba by to dokładnie zweryfikować dla 25 osób (uczestnicy i kadra).

.

Aha, spróbujcie w lokalnym przedsiębiorstwie transportowym wyłudzić kartę paliwową dla Waszego dostawczaka. Jak myślę o zaprzyjaźnionych przedsiębiorcach, to każdy z nich by ją Wam podarował z jakimś rozsądnym limitem. Nawet już samo 20% rabatu na paliwo, to już jest zauważalna oszczędność. Proszę też pamiętać, że przy większych zakupach hurtownie Wam dostarczą towar do obozu własnym transportem – choć może to być godzina 4-5 rano.

Opinia

Panowie,
dotychczas z zainteresowaniem czytałam artykuły Pana Tadeusza Lisa. Technicznych w większości nie rozumiałam, ale te o kuchni bardzo mi się podobały. Uważam, że wynajęty jacht jest do żeglowania, a nie majsterkowania - od tego jest płatny serwis. A jeżeli płacę, to wymagam.

Odpowiedź:

Uśmiech Gospodarza SSI, którego Czytelnicy SSI mają za subiektywnego … feministę ?

 Dyskusja:

Drogi Kolego Tadeuszu,

Wydaje mi się, że jest wystarczająco miejsca nad Wisłą, Odrą czy Bugiem dla wszystkich Polaków, a nawet przybyszów. Niezależnie od zapatrzeń politycznych i innych przynależności. I ja ubolewam nad upadkiem cywilizacyjnym i nie jedynie podziałem, a już skrajną i dalej postępującą polaryzacją Polaków i innych nacji.  

Problem jest już globalny. 

.

Zapraszam na prywatną, ewentualną dalszą korespondencję. Uderza mnie Kolega jako osoba przedsiębiorcza, która w internecie czuje się pewnie to i chyba mnie tam namierzy.

.  

 

Z dobrych rad, których ze skromności (polecam) staram się unikać, zasugeruję jedynie próby użycia bardziej fortunnego określenia niż uwłaczającego inteligencji obecnej większości, nie tylko tej sejmowej, która zachodnioeuropejskiej kultury się nie lęka bo jest na ogół inteligentna na tyle, że rozumie, iż nie wszystko co się w niej świeci jest przysłowiowym złotem. 

Czy będzie to początek dialogu, który bezskutecznie jak Pan pisze, probuje nawiązać?  Czas pokaże…

.

Cytatów na poparcie każdego światopoglądu można znaleźć co nie miara.  Nie będę się licytował. Mój cytat, nie moje słowa ale bardzo bliskie mojej duszy i sercu, które mimo wielu lat z dala, dalej bije po polsku. 

 

Czyjaś Ty?
Dla mnie Polska to znaczy język
którym mogłem mówić od dziecka
to nad Rynkiem krakowskim księżyc
to Gałczyński Tuwim Osiecka

Dla mnie Polska to bliscy ludzie
zieleń lasu i zagon żyta
widok z okna kiedy się budzę
dotyk żony kiedy zasypiam

Więc mnie nie ucz Polski kibolu
z ogoloną do skóry głową
twoja muza to disco polo
serce bije ci narodowo

Wytatuuj sobie na klacie
że Araba tutaj nie trzeba
i codziennie odmawiaj pacierze
z białym orłem wzlatuj do nieba

Dla mnie Polska to zapach siana
pod obrusem gdy przyjdą święta
a nie bitwa pięknie przegrana
obowiązek żeby pamiętać

Bo ojczyzna to słowo skromne
które rzadko wymawiam szeptem
niepotrzebny jej żaden pomnik
nie zatwierdzi jej żaden dekret

Więc mnie nie ucz…

Ja nie wsiądę do twojej łodzi
nie zanucę twojej pieśni
bo o inną Polskę mi chodzi
mój rodaku od siedmiu boleści

Andrzej Sikorowski

PS. Skoro Pan tak nalega; Lusterko chyba nie potrzebuje klaryfikacji, funkcja znana od wieków. Słowa brakujące i do dodania do tego na ‘L’: ‘for all’

.

Darek

____________________________________________________

Odpowiedź Koleżancer "A"

W sprawie organizacji obozu żeglarskiego

Takie tam dywagacje starego  marudera. W sprawie tańszego wyżywienia: Koszt  produktów + praca = constans

 

Jeżeli  organizator ma w nadmiarze czas a mało finansów to pojedzie będzie szukał tańszych produktów.

Wyjazd i szukanie tanich produktów – promocji itp. To kosztuje paliwo, czas itp. Co jest wymierną wartością przeliczalną na gotówkę. A gdy nie ma tego czasu ? to należy zatrudnić tych co mają czas.

Z mojej obserwacji jak działała młodzież szukając kasy na obóz – dogadywała się z supermarketem w moim przypadku to było nieistniejące już TESCO

               

Duży plakat – zbieramy na wycieczkę odniesiemy i zapakujemy wasze  zakupy

I zawsze  im coś do puszki wpadło. Przed świętami to organizowali to i klientów było więcej.

Zawsze  przed obozem można się umówić z kimś komu trzeba posprzątać firmę – i dzięki temu zyskać sponsora

Ja miałem dobre układy z miejscowym zakładem mięsnym to zawsze udało mi się dostać jakieś kiełbasy i kaszanki na grilla.

Takie tam luźne dywagacje.

W 2022 roku widziałem dwa obozy na Mazurach jeden „wypasiony” na „Antilach 27”, gdzie instruktorzy uczyli uczestników jak smarować kromkę chleba masłem

A jak mieli wymyć naczynia to odprawiali nad tym litanię.

Drugi obóz na „omegach” z klubu „Santa Clara” – katolicki. Cicho spokojnie wachta kambuzowa zrobiła posiłek kolejka ustawiała się do ‘gara’

Po jednej chochli dania które ja nazywam „magulo” czyli co się da wrzuca się do ryżu lub makaronu. Gdy zjedli druga tura.

Po zakupy chodzili do miasta  12 km tam i z powrotem. Każda załoga omegi musiała sobie przynieść  zgrzewkę wody i suchy prowiant na następny dzień.

Polecam sprawdzenie klubu „Santa Clara”. Byliśmy przy ognisku poprosili nas ładnie o ciszę przez 15 minut bo się chcą pomodlić.

W pierwszy obozie na „Antilach” problem był braku zasięgu i możliwości ładowania komórki. Drugi obóz czytał książki.

 

Nie zawsze to co najmniej kosztuje jest najtańsze.   

Kiedyś pomagałem organizować półkolonie dla dzieciaków na „optymistach”

Najgorsze to było przejść SANEPID, Straż pożarną aby uzyskać dopuszczenie ośrodka dla potrzeb kolonijnych.

Z wyżywieniem w miarę posiadanych środków dogadaliśmy się z lokalną knajpką i nie wyszło tak najgorzej.

Robić samemu posiłki to można się nadziać na kontrolę z Sanepidu.

Pozdrawiam

Mariusz Port Otałęż

===========================================

 

Cdn ?