skoncentruję w dwóch kolejnych odcinkach.
Smålandsfarvandet można przełożyć jako „mała woda” – aż nasuwa się analogią do naszego kaszubskiego Małego Morza, nawet obszar jest podobny. Jest jednak kilka istotnych różnic.

Przede wszystkim linia brzegowa jest urozmaicona, cyple, zatoczki, wyspy i wysepki. Także dno jest bardzo zmienne, pełne mielizn i kamieni, nie znając terenu trzeba żeglować z dużym namysłem.
/
Smålandsfarvandet
.
Udało się być w trzech miejscach, chciałoby się odwiedzić dalszych kilka, może następnym razem... Opisuję w kolejności alfabetycznej.
Najpierw pierwsza z wysepek, położona na północy, już przy Wielkim Bełcie. To właściwie kompleks – wyspy Agersø i Ømo oraz „metropolitalny” dla nich, położony na Zelandii Skælskør.
/ 
Agerso - fot. źródło: marinaguide.dk
.
Agersø Lystbådehavn (Agersø Lystbådehavn – marina Agersoe)
55°12,6'N i 011°11,9'E
Podejście
Początek podejścia wyznacza od 1 kwietnia do 15 listopada pława bezpiecznej wody ze znakiem szczytowym kuli, na pozycji 55°12,7'N - 011°12,3'E w odległości 2 kabli na wschód od wejścia

do portu. Świeci OC (3) WRG 15s, przy czym podejście wyznacza sektor biały.
Uwaga: północna (promowa) część portu ma czerwone światło na lewej główce falochronu, zaś południowa (rybackaa i jachtowa) zielone na zielonym kratowym maszcie na swojej główce prawej.
Na podejściu od południa bywają porozstawiane sieci rybackie i jest dość zdradliwa mielizna wokół Osterhoved Flak.
Opis portu
Port Agersø składa się z trzech części: najbardziej na północ jest przystań promów łączących wysepkę z Stigsnæs na Zelandii (uwaga: całkowity zakaz ruchu jachtów w przystani!), a dalej

port handlowy i rybacki oraz marina w południowej części. Port powstał w 1872 roku i od tej pory był kilkakrotnie rozbudowywany, baza promowa powstała w roku 1963, a marina w 1989.

Głębokości w porcie są zawsze większe, niż 2,5 m, odnotowuje się pływ o skoku do 0,2 m. Maksymalne dozwolone wymiary wchodzących statków to długość 20 m, szerokość 8 m, a zanurzenie 2,8 m.

W porcie obowiązuje ograniczenie prędkości do 3 w. Marina dysponuje około 100 miejscami. Przewodniki wprost zalecają by w razie tłoku stawać przy kutrach, co podczas naszej wizyty miało faktycznie miejsce.
Jachty zresztą stały „w tratwę” blokując się nieco wzajemnie, co dla wszystkich było oczywiste. Przy okazji: tu powszechnie i międzynarodowo panuje zwyczaj wykładania odbijaczy na zewnętrzną burtę,

co należy traktować jako zaproszenie „możesz dobić do mnie”.
Z portowego savir-vivru należy zwrócić uwagę, że unikamy stawania większym jachtem przy mniejszym. No i bezwzględnie przechodząc przez pokład sąsiada nie łazimy poprzez kokpit, nie gapimy się do i wnętrza

oraz NIE TUPIEMY. Warto też zdjąć na przejście buty.
Przydatne informacje
Kapitanat portu:
4230 Skælskør Strand Allé 100, Tel. + 45 21 48 61 85 (czynne w godzinach 0800-1600), faks + 45 58 19 80 17 Kapitan portu: Jacob H. Lund
Opłaty portowe
0-7 m 125 DKK
7-10 m 140 DKK
10-15 m 150 DKK
15-20 m 185 DKK
Ponad 20 m 385 DKK
Woda w cenie. Prąd na kartę. Tu nas spotkała niespodzianka: automat opłatę za postój pobierał, wydawał opaskę na kosz dziobowy, kod do łazienek i hasło do Internetu ale nie można było

kupić karty dla prądu i pryszniców.
Uwaga: Dla trzech portów: Agersø, Ømo i Skælskør, – proponuje się rabat „cztery noce za trzy opłaty”.
Usługi
WC/ łazienka restauracja wi-fi sklep żeglarski
Diesel/benzyna plac zabaw sklep spożywczy 230 V na kei
wyp. rowerów pochylnia przystanek dźwig 5 Ton
pralnia/suszarnia
W porcie świetlica żeglarska z telewizorem, miejsce do grillowania. 700 metrów od portu w północnej części miasta znajduje się zajazd, sklep z winem, sklepy gospodarstwa domowego,

informacja turystyczna i wymiana butli z gazem.
Tu uwaga: Nie interesowałem się tym głębiej, sam używam spirytusowej kuchenki Origo, ale o ile nie jesteśmy w stanie zabrać całego zapasu gazu z domu, to warto się dobrze przygotować.

O napełnianiu butli możemy zapomnieć. Duńczycy nie wymieniają butli niemieckich, podejrzewam, że i polskich.
Opis turystyczny
Miasteczko i port Agersø leżą na niewielkiej wysepce o tej samej nazwie. Nizinna, rolnicza wysepka ma długość około 8 km, a szerokość w najszerszym miejscu przekracza 2 km. Po wschodniej

stronie od oddziela ją wąski Agersø Sund, a od wysepki Ømo po południowej stronie Ømo Sund. Zgodnie z folderami wysepka ma być rajem dla rodziców z dziećmi, z plażą położoną na zachodnim

i południowo-zachodnim wybrzeżu.
Wysepka była zamieszkana od epoki kamiennej, zaś pierwsze wzmianki pisane pochodzą z początków XIII wieku. Do roku 1666 wyspa była własnością królewską, przede wszystkim służąc jako

miejsce polowań. Potem wyspa przechodziła z rąk do rąk, warto wspomnieć o Johanie Frederiku Friis, który zasadził wiązy i lipy wzdłuż Strand Allen. W roku 1774 doszło do regularnego powstania

mieszkańców przeciw jednemu z kolejnych właścicieli, którego od śmierci uratował lokalny pastor. Wyspy Agersø, Egholm , Helle Holm i Ømo zostały sprzedane wikariuszowi parafii w Skælskør

nazwiskiem F. L. Tranch. Z racji lokalizacji w Wielkim Bełcie wyspa uzyskała ważne znaczenie strategiczne znaczenie podczas wojny w latach 1807 - 1814 roku.
W 1807 roku Dania została wciągnięta w konflikt francusko-brytyjski. Aby zapobiec udziałowi duńskich okrętów w organizowanej przez Napoleona blokadzie Wielkiej Brytanii, Brytyjczycy przez trzy

doby prowadzili ostrzał stolicy Danii. W bitwie morskiej pod Kopenhagą Anglicy pokonali flotę duńską. Wtedy Dania opowiedziała się po stronie Francji, co prawda więcej walk na terytorium duńskim

nie było, jednak wysokie wydatki na wojsko oraz załamanie w handlu wywołały poważny kryzys ekonomiczny, którego konsekwencją było bankructwo państwa duńskiego w 1813 roku. Na mocy

zawartego w 1814 roku w Kilonii traktatu Dania straciła na rzecz Szwecji Norwegię.
W tamtym czasie na Agersø powstały fortyfikacje, których resztki można zobaczyć do dziś. Skansen militarny, z rekonstrukcją twierdzy, mieści się na południowym krańcu wyspy.
Bateria na Stigsnæsa został zbudowana w 1808 podczas wojny z myślą o obronie cieśniny między Stigsnæs i Agersø. Stanowiła część systemu razem z bateriami Ømo i Stigsnæs. Bateria składa się z

dwóch dział na dwukołowych drewnianych lawetach. Obiekt jest pięknie położony z widokiem na Agersøsund.
Przed reformacją do 1536 na Agersø nie było kościoła, więc wierni musieli pływać na drugą stronę Agersø Sundu do Skælskør. Po północnej stronie kościoła w Skælskør zbudowano dwie kaplice które

do dziś jest nazywane są Agersø i Ømo. W 1574 roku erygowano na wyspach samodzielną parafię, a w Ømo cztery lata później, w 1578 roku, zbudowano kościół. W Agerso w samym roku zbudowano

małą kaplicę z drewna. Pierwszym pastorem był Christian Lauridsen, który mieszkał w Ømo.
Dopiero w 1805 roku, zbudowano pierwszy kościół na Agersø. Został on rozebrany w 1872. Obecny kościół został zbudowany i otwarty w tym samym roku 1872 i mieści 150 osób.
Jest on zbudowany z czerwonej cegły z czworokątną, pokrytą dwuspadowym dachem wieżą po stronie zachodniej. Wschodnia ściana szczytowa nawy posiada cztery zakończone łukowato wgłębienia

stanowiące właściwie jedyny element dekoracyjny tej skromnej architektury.
Wnętrze nakryte belkowym stropem wyróżnia właściwie tylko polichromia na ścianie czołowej i skromny ołtarz, którego fragmenty pochodzą jeszcze z około 1650 roku. Czterogłosowe organy pochodzą

z lat 70-ych XX wieku.
Kościół ma być zawsze otwarty od wschodu do zachodu słońca, co niestety nie potwierdziło się w praktyce.
/
Grabarz i kościelny
.
Szkoła w Agersø powstała w pierwszej połowie XVIII wieku przy budynku parafialnym. Potem przechodziła różne koleje, aż w roku 1882 Rada parafialna w końcu zdecydowała, że musi powstać nowy

ceglany budynek kryty dachówką, z mieszkaniami dla nauczycieli i salami lekcyjnymi. Szkoła była rozbudowywana w latach 1960 i 1998. Po nauczaniu podstawowym, które trwało w różnych okresach

od 5 do 7 klas (podobnie jak u nas i wDanii co jakiś czas reformowano system oświaty oraz podział administracyjny), dzieci były zmuszone kontynuować naukę w Skælskør.
Agersø Mill to ośmioboczny, dobrze zachowany holenderski wiatrak ze skrzydłami. Jest on położony na wzgórzu nad portem, skąd rozciąga się widok na port, Agersøsund i Stigsnæs. W swoim czasie

budynek służył jako latarnia morska. Stary i pięknie odrestaurowany młyn jest jedną z największych atrakcji turystycznych na wyspie. Młyn został zbudowany przez Carla Carlsen i jego żonę Karen w

1892 roku (również oni zbudowali piekarnię na Strand). W 1976roku młyn został przekazany bezpłatnie mieszkańcom. W 1987 roku otwarto Agerso Museumsforening (obecnie Agerso Møllelaug i

stowarzyszenie muzealne).

/

.
Górna część wiatraka jest drewniana, nakryta kopułą, fundamenty i dwie najniższe kondygnacje kamienne, zwieńczone galerią. Wewnątrz zachowały się wszystkie mechanizmy młyna (Telefon w sprawie

zwiedzania +45 58 19 81 03).
Przy wiatraku mieści się niewielkie muzeum, zapoczątkowane prywatnymi zbiorami nieżyjącego już Larsa Petera Nielsena. Muzeum powstało w 2012 roku i posiada stałą ekspozycję, która zajmuje się

rolnictwem, rybołówstwem, rzemiosłem, codziennym życiem mieszkańców i starą fotografią, oraz organizuje sezonowe wystawy letnie.
Latarnia Helle Holm
Helle Holm lub Helholm – latarnia morska na południowym cyplu Agersø, stanowi murowaną białą czworoboczną wieżę z okrągłą, również białą, nakrytą czerwonym, żelaznym dachem, lanterną. Obejrzenie

latarni wymaga dwukilometrowego spaceru.
Pierwsza latarnia w formie 12-metrowej wieży powstała w 1846 roku, obecna pochodzi z roku 1900.

Żyjcie wiecznie (w kamizelkach)
Andrzej Colonel Remiszewski

--------------------------------
Uwaga:
Wszystkie obserwacje są subiektywnymi spostrzeżeniami autora, ktory nie rości sobie praw do nieomylności, a wprost przeciwnie. O ile nie podałem inego źródła, korzystam z mapek, opisów zawartych w

internetowych wydawnictwach http://www.sejlerens.com/de http://www.danskehavnelods.dk oraz http://marinaguide.dk/ a także z aplikacji nawigacyjnej Navionics na Androida. Zdjęcia wykonywane smartfonem.